چاقی چیست ؟ و ۷ علت چاقی

چاقی چیست ؟ چاقی حالتی است که ذخایر چربی بدن به اندازه ای افزایش می یابند که باعث اختلال در سلامتی فرد شود .

بررسی بصری میتواند تخمینی نسبی از شدت اضافه وزن یا چاقی فرد بدهد .

برای تشخیص و طبقه بندی چاقی میتوان از نمایه توده بدنی ( BMI ) استفاده کرد . BMI نسبت وزن به مجذور قد است .

BMI= وزن ( کیلوگرم ) / مجذور قد ( متر )

علل چاقی

عوامل ژنتیکی
میزان بروز چاقی در میان افرادی که والدین چاق دارند بیشتر است . دوقلوهای همسان حتی اگر در دو محیط جداگانه پرورش یابند BMI نزدیک بهم دارند با این حال شناسایی نقش ژن های موثر در چاقی امری دشوار است .
ژن ها میتوانند بر دریافت و مصرف انرژی اثر بگذارند . انواع مختلفی از نوروپپتیدها و پپتیدهای مترشحه از لوله گوارش بر دریافت غذا و اشتها – سیری اثر گذارند . تفاوت ژنتیکی بین افراد در مقدار یا فعالیت این پپتیدها یا گیرنده های آنها بطور بالقوه بر دریافت انرژی و وزن بدن اثر می گذارند .
همچنین ممکن است ژن ها بر تمایل افراد به برخی از غذاها یا درشت مغذی ها نیز اثر داشته باشند .
نقایص تک ژنی : جهش در برخی ژن ها باعث چاقی در انسان میشود و سندوم هایی ایجاد میکند که معمولا نادر است .
به طور مثال جهش در ژن لپتین در فرد باعث چاقی و مدت کوتاهی پس از تولد ظاهر میشود و با اختلالات نورواندوکراینی همراه است .
جهش های دیگری نیز در انسان شناسایی شده اند .

عواملمحیطی
بسیاری از افراد در دوران کودکی و نوجوانی دارای وزن طبیعی اند با شروع دوران بزرگسالی (۴۰-۲۰ سالگی ) وزن بدنشان به تدریج شروع به افزایش میکند . اصلی ترین علت اینگونه افزایش وزن ، افزایش دریافت کالری و کاهش میزان فعالیت بدنی یا ترکیبی ازین دو باشد .

تنوع غذایی
رژیم غذایی مطلوب و متنوع باعث افزایش دریافت و چاقی میگردد . این علت در کشورهای توسعه یافته که تنوع غذایی زیادی دارند بیشتر مشاهده میشود و در عین حال شیوع چاقی نیز در این کشورها بالاست .

درشت مغذی های رژیم غذایی
ممکن است این سوال را داشته باشید که دو رژیم برابر از نظر محتوی کالری , آیا ترکیب درشت مغذی آنها میتواند خطر چاقی را افزایش دهد؟
در پاسخ باید گفت که تمام درشت مغذی ها ( چربی , پروتئین , کربوهیدرات ) به طور طبیعی از دستگاه گوارش جذب میگردد و هر کالری از یک درشت مغذی در مقایسه با مقدار کالری برابر با درشت مغذی دیگر نه موجب لاغر شدن و نه چاق شدن میگردد .
با این حال چگالی انرژی درشت مغذی ها و طعم بخشی آنها به غذا با یکدیگر فرق میکنند .
چگالی انرژی رژیم پرچربی بیشتر از سایرین است و این امر شاید موجب دریافت بیشتر غیر ارادی کالری اضافی در اثر این رژیم ها شود .
دلیل آن این است که افراد معمولا تمایل دارند حجم معینی از غذا را بدون توجه به ترکیب آن مصرف کنند . و در صورت مصرف رژیم های پرچرب , ناخوداگاه کالری بیشتری نسبت به رژیم پرکربوهیدرات دریافت خواهد شد .

فعالیت بدنی
از آنجائیکه شیوع روز افزون چاقی در کشورهای توسعه یافته با کاهش انرژی صرف شده در فعالیت های بدنی و افزایش انجام کار با وسایل و تجهیزات ماشینی و بیشتر شدن زمان صرف شده برای تماشای تلویزیون و فعالیت های کامپیوتری همراه شده است , میتوان نتیجه گرفت که کاهش فعالیت بدنی روزانه از علل ایجاد چاقی است .

خواب ، استرس و ریتم شبانه روزی
کسر خواب بر تنظیم اشتها و سیری از طریق غدد درون ریز اثر میگذارند و فعالیت هورمون هایی که باعث تحریک اشتها میشوند تشدید میشود . بنابراین ، کسر خواب تکرار شونده بر مقدار , ترکیب رژیم غذایی موثر است .
استرس از عوامل موثر دیگر است که در این شرایط کورتیزول آزاد می شود که در ادامه خود ممکن است باعث تحریک آزاد شدن انسولین شود و اشتها زیاد شود .
ترشح کورتیزول در هنگام صبح زیاد و در حوالی نیمه شب کمتر است . افرادی که عادت دارند حجم زیادی از دریافت غذایی شان را در شب مصرف کنند دچار اختلال ریتم شبانه روزی هستند .

ترکیبات شیمیایی چاق کننده ( obesogenes )
ترکیباتی که طبیعی در بدن وجود ندارند از محیط وارد بدن میشوند و باعث اختلال در متابولیسم طبیعی لیپیدها و در نهایت چاقی شوند .
در بسیاری از ظرف های پلاستیکی این ترکیبات وجود دارند و از این طریق وارد غذاهایی که در انها بسته بندی میشوند , وارد میشوند .