عوارض بارداری و ۱۰ راهکار
عوارض بارداری ; با شروع بارداری تغییرات فیریولوژیک در تمام ارگان های بدن ایجاد می شود. فعالیت قلب , مغز , کلیه , کبد , هورمون ها , سیستم گردش خون و به طور کلی تمام بدن تحت تاثیر بارداری قرار می گیرد. مادرها عوارض زیادی را در طول دوران بارداری خود تحمل می کنند برخی از این تغییرات باعث انزجار شده و کیفیت زندگی مادر را تحت تاثیر قرار می دهند , در این مقاله قصد داریم به این عوارض بپردازیم.
۱-ویار ( پیکا )
ویار تمایل مادر به مصرف مواد غذایی کم یا فاقد ارزش تغذیه ای مانند یخ , خاک , گچ , نشاسته و… است. که ممکن است مادر به علت ویارهای شدید دچار سوء تغذیه شود که سلامت جنین و خود را دچار خطر کند.
۲-بیماری صبحگاهی ( morning sickness )
تقریبا اغلب مادران باردار حالت تهوع های صبحگاهی را تجربه کرده اند عارضه ای کاملا طبیعی که به علت افزایش سطح هورمون ها ایجاد میشود. تهوع در سه ماهه اول بسیار شایع است و معمولا از هفته ۱۳ یا ۱۴ به علت سازگاری بدن مادر با سطح بالای هورمون برطرف میشود ( ولی در ۲۰-۱۰% مادران در تمام دوران بارداری ادامه می یابد )
کاهش قند خون ممکن است یکی از علل تهوع صبحگاهی باشد. تهوع در مادرانی که برای مدت طولانی چیزی نمی خورند , بیشتر است.
بهتر است مادر غلاتی مانند : نان سوخاری , کراکر , بیسکوییت را صبح پیش از برخاستن از رختخواب برای کنترل تهوع و استفراغ میل کند. در طی روز نیز مادر میبایست وعده های غذایی کوچک و با فاصله زمانی ۲-۳ ساعت مصرف کند.
۳- یبوست
یبوست به دلیل تغییرات هورمونی ایجاد شده اتفاق می افتد. در دوران بارداری سطح ترشح پروژسترون بمنظور افزایش جذب بالامی رود در نتیجه حرکات دودی روده کاهش یافته و یبوست ایجاد می شود.
توصیه ما برای کاهش رنج یبوست : افزایش مصرف غذاهای پر فیبر مانند میوه و سبزی , فعالیت بدنی کافی و پیاده روی آرام در سطح صاف , مصرف آب و مایعات کافی است.
۴- پره اکلامپسی و اکلامپسی
پره اکلامپسی یا مسمومیت بارداری معمولا در اولین بارداری و بعد از هفته بیستم بارداری در ۸-۶% بارداران رخ میدهد و علایم آن معمولا پس از زایمان برطرف میشد. این بیماری منجر به افزایش فشار خون و مشکلاتی در کلیه , کبد و مغز میگردد.
از جمله مهم ترین علامت های پره اکلامپسی می توان به فشار خون بالا , پروتئین در ادرار , ورم , اضافه وزن ناگهانی , حالت تهوع و استفراغ , احساس درد در ناحیه شکم یا شانه , سردرد و مشکلات بینایی اشاره کرد.
۵- گرفتگی عضلات
که بیشتر در شب اتفاق می افتد. برای کاهش گرفتگی عضلات بهتر است روزانه ۳۰ دقیقه نرمش انجام دهید.
۶- تکرر ادرار در بارداری
معمولا در شروع بارداری ایجاد می شود و در بعضی مادران این تکرر ادرار در تمام دوران بارداری باقی می ماند. البته در ماه های آخر بارداری , به دلیل بزرگ شدن جنین و فشار رحم روی مثانه می تواند تشدید شود .
بهتر است مصرف مایعات به ویژه نوشیدنی های کافئینی را در ساعات آخر شب کم کنید.
۷- تغییرات پوست و مو
تغییرات هورمونی موجب تغییر رنگ پوست و
معمولا تیرگی آن در برخی قسمت های بدن می شود
که بعد از تولد نوزاد به مرور از بین میرود.همچنین
تغییرات هورمونی ممکن است باعث پر شدن حجم مو شود
که بعد از زایمان به علت افت سطح هورمون ها و برگشتن
به حالت نرمال ریزش مو ایجاد شود که کاملا طبیعی است.
۸- کم خونی
علائمی مانند احساس خستگی و ضعف , رنگ پریدگی و تنگی نفس از شایع ترین علائم کم خونی در دوران بارداری هستند. که مادر میبایست در برنامه غذایی خود از منابع غنی از آهن مانند گوشت و ماهی , سبزیجات برگ تیره , حبوبات مصرف کند. همچنین قرص آهن و اسید فولیک را حتما منظم مصرف کنند.
۹- افسردگی
تغییرات هورمونی باعث احساس ناراحتی , غم و اندوه و افسردگی است که معمولا تا ماه های اول شیردهی ادامه دارد. که حمایت روانی خانواده و به ویژه همسر راه حل واقعی درمان این مشکل می باشد .
۱۰- دیابت بارداری
افزایش قند خون مادر باردار , دیابت بارداری نامیده میشود که در ۶-۲% مادران رخ میدهد.
مادرانی بیشتر در معرض خطر دیابت بارداری هستند که قبل از بارداری شرایط زیر را داشته باشند :
- مادران چاق
- مادران با پیشینه خانوادگی دیابت
- وجود قند در ادرار
- قند خون ناشتا بالای ۱۲۶میلی گرم
در صورت وجود علائم بالا , مادر بایستی رژیم غذایی مناسب به جهت کنترل قند خون داشته باشد همچنین بهتر است مصرف قندهای ساده مانند شکلات , آبنبات قند و شکر را به حداقل برساند.
به خاطر داشته باشید که انجام آزمایش های قبل از بارداری و کنترل منظم این دوران توسط پزشک متخصص این عوارض را به حداقل ممکن میرساند.
در صورت مواجهه با هر یک از موارد بالا با مراجعه به پزشک خود و انجام معاینات مربوطه و رعایت دستورات تغذیه ای , مادر و کودک در شرایط قابل قبولی قرار خواهند گرفت.